Nadir Devlet*
7
Kasımda Türkiye’nin başkenti Ankara’da Kazan Kültür ve Yardımlaşma Derneğinin
yarım asır idrak etmesi merasimi gerçekleştirildi. Bayrama 300 kadar kişi
katıldı.
Uzak diasporada yaşayan Tatarların
Türkiye’de iki-üç, Finlandiya ile Avustralya’da ikişer, ABD’nin iki şehrinde
birer dernekleri mevcut. Mevcudiyetlerini koruyanların kuruluş tarihleri 88 ile
25 yıllar arası.
Ankara’daki Kazan Kültür ve Yardımlaşma
Derneğinin 50. yıl merasimine gelen misafirlerin çoğunluğu Çin, Japonya ve
Kore’de 1950’li yıllarda Ankara, İstanbul, İzmir ve daha küçük şehirlerine
yerleşmiş olanlar ve onların çocukları idi.
Misafirler arasında çok uzaktan
ABD New Orleans’tan İdil ve Meral Şamiloğlu çifti, New York’tan Borluca çifti ve New York Tatar
Derneğinin Başkanı Orhan Agiş bulunuyordu.
Tataristan’ın Türkiye’deki Vekili Aydar
Gaşigullin ile birlikte son dakikada olsa da gelebilen Dünya Tatarları Kongresi
Başkanının yardımcıları Mars Tukay ile Talat Bari, sanatkarlar akordeoncu Rinat
Veliev ile şarkıcı Çulpan Ahmetova bulunuyordu. Onlar bu bayrama Tataristan
adından katıldılar.
On kişilik yuvarlak masalar etrafında
oturan misafirlerle tamamen dolu olan salonda resmi kısım koronun başta
İstiklal sonra Tukay Marşını seslendirmesi ile başladı. Koroya mesleği çocuk cerrahı olan Prof. Dr.
Gayaz Akçura yönetti, ona kemanı ile Devletşah eşlik etti.
Akabinde programın resmi konuşmalar
faslı başladı. Bu kısım şimdiki Başkan Fuat Tiniş’in sözleri ile açıldı. O 50
yıllık dernek hakkında bilgiler verdi ve onu kuranlardan biri (ve ilk başkan)
Reşit Aygün’ü davet ederek, bir hediye verdi. Reşit Bey de Ahmet Veli Menger’in
yardımlarıyla dernek binasını nasıl satın aldıklarını anlattı.
Sıra Tataristan misafirlerine gelmişti.
Tataristan’ın Türkiye’deki Vekili Aydar Gaşigullin Cumhurbaşkanının mektubunu
okudu ve derneği tebrik etti. Mars Tukay Dünya Tatarları Kongresi Başkanı Rinat
Zakirov’un kutlama mektubunu okudu, ikinci yardımcı Talat Bari milli mahiyette
bir konuşma yaptı. Ayrıca gazeteci Feniye Hucahmet de bir konuşma yaptı.
Türkiye’deki Tatar kadınlarının milli
özelliklerini koruma gayretini överken, kendisinin Türk kadınları gibi başını
bağlaması, daha önce “Sosyalist Tataristan” gazetesinde çalışan, şimdi ise dini
takvimler çıkarması ve Ankara’daki misafirlere din hakkında konuşması
çoğunluğun acayibine gitti. Kazandan gelenler her toplantıda olduğu gibi Kazan
Kremlin’in resimlerini hediye ettiler. Buradaki halk Tataristan’daki gibi bu
nevi toplantılarda siyasi mahiyetli konuşmalara alışık olmadıkları için, kendi
aralarında konuşmaya, gürültü yapmaya başladılar.
Derneğin gençleri milli dans gösterisi
yaptılar, koro da şarkılar söyledi. Gecede Kazanlı akordeoncu Rinat Veliev’in
ustalığı ve Çulpan Ahmetova güçlü sesi herkesin hoşuna gitti, misafirler onlara
katılarak dans ettiler ve eğlendiler.
Pazar günü ise bayram Dernek binasında
devam etti. Burada kadınların hazırladığı peremeç ve çekçekler yenildi. Onlarca
yıldır Türkiye Tatarlarının böyle büyük bir bayram kutladıkları olmamıştı.
* Editör notu: Bu makale Azatlık Radyosu için Tatarca kaleme alınmış ve yazarı tarafından Türkçe'ye çevrilmiştir.